Dự kiến tại Hội nghị cấp cao Đông Á diễn ra vào tháng 11 tới tại Indonesia, Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda sẽ đề nghị thiết lập một cơ chế chung về an ninh hàng hải.
Sáng kiến này không chỉ đơn thuần là một diễn đàn thảo luận mà còn là một cơ chế xem xét các biện pháp cụ thể nhằm bảo đảm vấn đề an ninh trên biển, trong đó có việc giải quyết tranh chấp Biển Đông.
Ngày 5/10, Thủ tướng Noda hy vọng lãnh đạo 10 nước ASEAN cũng như bảy nước khác là Ấn Độ, Hàn Quốc, Mỹ, Nga, New Zealand, Trung Quốc và Australia sẽ đạt được đồng thuận trên kế hoạch của Nhật Bản để khởi động cơ chế này và ghi nhận trong bản Tuyên bố chung.
Cơ chế mới về an ninh hàng hải này hoạt động trên cơ sở các cuộc họp cấp quan chức cao cấp và chuyên gia đến từ 18 quốc gia thành viên Hội nghị cấp cao Đông Á.
Tokyo tin tưởng cơ chế này sẽ dẫn đến một khuôn khổ đa phương mới để giải quyết các tranh chấp hàng hải ở Biển Đông và các vùng biển lân cận.
Theo một số quan chức Nhật Bản, nếu các nước trong nhóm Hội nghị cấp cao Đông Á đồng ý tổ chức các cuộc họp, các nhà lãnh đạo sẽ có thể thảo luận về việc thiết lập một bộ quy tắc ứng xử tại Biển Đông mang tính chất ràng buộc./.