Việt Nam hiện nay có hơn 59 triệu người tham gia bảo hiểm y tế. Sau ba năm triển khai Luật bảo hiểm y tế vào cuộc sống, bên cạnh những thành quả đã đạt được, Luật này vẫn còn nhiều khó khăn vướng mắc. Chính vì vậy, Bộ Y tế đã tổ chức một hội nghị để đánh giá lại kết quả 3 năm qua và đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật này. Để hiểu rõ hơn, phóng viên Vietnam+ đã có cuộc trao đổi với Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến xung quanh vấn đề này. Luật đã đi vào cuộc sống khả thi và hiệu quảSau ba năm triển khai thực hiện Luật bảo hiểm y tế, Bộ trưởng có đánh giá như thế nào về những thành tựu đã đạt được?Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến: Sau 3 năm triển khai Luật bảo hiểm y tế thì đã có một số mặt đạt được. Thứ nhất là các văn bản quy phạm pháp luật, dưới luật đã ban hành khá đồng bộ để các nội dung của Luật đi vào cuộc sống khả thi hơn. Trong một thời gian tương đối ngắn vừa qua, chúng ta đã đạt được tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân là khoảng 68%, trong đó tập trung cho các đối tượng thuộc diện chính sách, người nghèo, trẻ em dưới 6 tuổi, người có công, người sống ở vùng đồng bào dân tộc thiểu sổ. Đặc biệt năm nay nhà nước hỗ trợ cho người cận nghèo 70% mệnh giá của bảo hiểm y tế. [Đã có hơn 59 triệu người tham gia bảo hiểm y tế] Thứ hai là chất lượng của các dịch vụ y tế đã dần dần được cải thiện. Như việc khám bệnh bằng bảo hiểm y tế ở tuyến xã được thanh toán 100%. Rồi các chất lượng dịch vụ y tế qua hỗ trợ trái phiếu chính phủ thì bệnh viện tuyến huyện, tuyến tỉnh đã được nâng cao và sắp tới có thể tình trạng giảm tải ở tuyến trên nếu được chính phủ hỗ trợ thì có thể cải thiện hơn khi mở rộng diện tích các bệnh viện tuyến trên. Thứ ba nữa là người dân cũng dần dần nhận thức được rõ ràng hơn về quyền lợi của mình khi tham gia bảo hiểm y tế. nhất là việc trong thời gian vừa qua giá dịch vụ y tế thay đổi. Vừa qua Đảng và nhà nước cũng quan tâm để đưa vấn đề bảo hiểm y tế vào trong nội dung nghị quyết của Bộ Chính trị. Ngoài ra, bộ máy tổ chức nhân sự cũng bắt đầu dần dần với sự phối hợp giữa Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội, chính quyền địa phương các bộ ban ngành đoàn thể cũng như sự giám sát của quốc hội Luật đã dần dần đi vào chặt chẽ hơn.
Nhiều bất cập cản trở việc thu hút tham gia bảo hiểm y tếCó một vấn đề hiện nay là việc triển khai luật chắc hẳn còn nhiều khó khăn và vướng mắc nên Luật bảo hiểm y tế mới cần sự sửa đổi của nhiều nội dung. Bà có thể nói rõ hơn về những khó khăn và vướng mắc đó?Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến: Luật Bảo hiểm y tế chắc chắn còn có những bất cập, những hạn chế. Chính vì vậy chúng tôi mới tổ chức cuộc họp đánh giá 3 năm qua để tìm ra những hạn chế và đưa ra những điều cần điều chỉnh cho phù hợp hơn. Hiện nay có tình trạng chỉ những người ốm mới mua bảo hiểm y tế, còn những người khỏe mạnh họ không mua, trong khi đó, nguyên tắc của bảo hiểm là nhiều người tham gia để có nguồn tài chính vững mạnh từ nhiều người để chăm sóc cho một người. Bên cạnh đó, một số cơ chế chính sách về thanh toán, phương thức chi trả cho người có bảo hiểm y tế còn hạn chế. Việc tăng thêm các đối tượng bị trùng lắp, chẳng hạn như đối tượng là học sinh, sinh viên đã rơi vào nghèo, cận nghèo thì vừa tính vào đối tượng học sinh sinh viên, lại vừa tính vào đối tượng nghèo nữa nên có sự trùng lắp, bởi do có sự phân chia quá nhiều đối tượng. Đặc biệt, hiện nay chất lượng dịch vụ y tế và cái thủ tục khám bệnh cho người có bảo hiểm y tế còn rườm rà, các phương thức chuyển tuyến, chuyển viện và đăng ký khám ban đầu cũng quá phức tạp, gây phiền toái cho người sử dụng bảo hiểm. Những điều này vô hình chung đã không khuyến khích người dân tham gia bảo hiểm y tế. Một điều nữa là nguồn tài chính đầu tư còn khiêm tốn, nên phần nhà nước hỗ trợ cho các đối tượng như hộ nông dân ở mức sống trung bình hoặc diêm dân, sinh viên còn nhiều khó khăn, đặc biệt những lao động ở các doanh nghiệp còn không được thụ hưởng bảo hiểm y tế do chủ doanh nghiệp trốn đóng bảo hiểm. Bên cạnh đó, nhận thức của người dân vẫn còn hạn chế. Họ vẫn chưa thấy quyền lợi của mình khi họ chỉ cần đóng khoảng hơn 500 ngàn đồng/năm nhưng được thụ hưởng đến 10 triệu, thậm chí cả trăm triệu đồng do bảo hiểm y tế chi trả. Vì vậy, chúng ta cần đẩy mạnh tuyên tuyền sâu rộng để người dân tham gia mua bảo hiểm y tế. Cải thiện dịch vụ, giảm phiền hà cho người dùng bảo hiểm
Xin Bộ trưởng cho biết, vậy phương hướng, định hướng chủ yếu trong việc chỉnh sửa luật bảo hiểm y tế như thế nào?Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến: Hiện nay, có ba định hướng chính để đạt được lộ trình bảo hiểm y tế toàn dân, cũng đồng thời là tăng tỷ lệ bảo vệ người dân thì mục tiêu mà Bộ Y tế đưa ra là đến năm 2015 đạt được ít nhất là 75% và năm 2020 đạt được tỷ lệ có 80% người dân tham gia bảo hiểm y tế. Để làm điều này, thì cần phải tăng chất lượng gói dịch vụ bảo hiểm y tế để người dân được thụ hưởng nhiều dịch vụ, khi bị bệnh bớt phải bỏ thêm tiền túi của mình để chi trả viện phí, thuốc men, dịch vụ... Chất lượng dịch vụ y tế cũng phải cải thiện nhiều hơn nữa để người dân nhiều nơi kể cả vùng sâu, xa ,hẻo lánh cũng vẫn được hưởng các dịch vụ chất lượng ý tế cao. Bên cạnh đó, ngành y tế cần đổi mới để giảm bớt sự phiền hà, bớt thủ tục phiền toái hơn và đảm bảo cho người dân có đầy đủ quyền lợi về các dịch vụ y tế mà bảo hiểm chi trả để họ không phải tự đi tìm các dịch vụ ngoài phần bảo hiểm của mình và hỗ trợ hơn nữa cho những người có hoàn cảnh khó khăn. Mặt khác, đổi mới phương thức chi trả cũng là một vấn đề được đề cập cải tiến, cách chi trả hiện nay dựa trên phí dịch vụ y tế thì nó có những hạn chế.
Nhiều bất cập cản trở việc thu hút tham gia bảo hiểm y tếCó một vấn đề hiện nay là việc triển khai luật chắc hẳn còn nhiều khó khăn và vướng mắc nên Luật bảo hiểm y tế mới cần sự sửa đổi của nhiều nội dung. Bà có thể nói rõ hơn về những khó khăn và vướng mắc đó?Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến: Luật Bảo hiểm y tế chắc chắn còn có những bất cập, những hạn chế. Chính vì vậy chúng tôi mới tổ chức cuộc họp đánh giá 3 năm qua để tìm ra những hạn chế và đưa ra những điều cần điều chỉnh cho phù hợp hơn. Hiện nay có tình trạng chỉ những người ốm mới mua bảo hiểm y tế, còn những người khỏe mạnh họ không mua, trong khi đó, nguyên tắc của bảo hiểm là nhiều người tham gia để có nguồn tài chính vững mạnh từ nhiều người để chăm sóc cho một người. Bên cạnh đó, một số cơ chế chính sách về thanh toán, phương thức chi trả cho người có bảo hiểm y tế còn hạn chế. Việc tăng thêm các đối tượng bị trùng lắp, chẳng hạn như đối tượng là học sinh, sinh viên đã rơi vào nghèo, cận nghèo thì vừa tính vào đối tượng học sinh sinh viên, lại vừa tính vào đối tượng nghèo nữa nên có sự trùng lắp, bởi do có sự phân chia quá nhiều đối tượng. Đặc biệt, hiện nay chất lượng dịch vụ y tế và cái thủ tục khám bệnh cho người có bảo hiểm y tế còn rườm rà, các phương thức chuyển tuyến, chuyển viện và đăng ký khám ban đầu cũng quá phức tạp, gây phiền toái cho người sử dụng bảo hiểm. Những điều này vô hình chung đã không khuyến khích người dân tham gia bảo hiểm y tế. Một điều nữa là nguồn tài chính đầu tư còn khiêm tốn, nên phần nhà nước hỗ trợ cho các đối tượng như hộ nông dân ở mức sống trung bình hoặc diêm dân, sinh viên còn nhiều khó khăn, đặc biệt những lao động ở các doanh nghiệp còn không được thụ hưởng bảo hiểm y tế do chủ doanh nghiệp trốn đóng bảo hiểm. Bên cạnh đó, nhận thức của người dân vẫn còn hạn chế. Họ vẫn chưa thấy quyền lợi của mình khi họ chỉ cần đóng khoảng hơn 500 ngàn đồng/năm nhưng được thụ hưởng đến 10 triệu, thậm chí cả trăm triệu đồng do bảo hiểm y tế chi trả. Vì vậy, chúng ta cần đẩy mạnh tuyên tuyền sâu rộng để người dân tham gia mua bảo hiểm y tế. Cải thiện dịch vụ, giảm phiền hà cho người dùng bảo hiểm
Xin Bộ trưởng cho biết, vậy phương hướng, định hướng chủ yếu trong việc chỉnh sửa luật bảo hiểm y tế như thế nào?Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến: Hiện nay, có ba định hướng chính để đạt được lộ trình bảo hiểm y tế toàn dân, cũng đồng thời là tăng tỷ lệ bảo vệ người dân thì mục tiêu mà Bộ Y tế đưa ra là đến năm 2015 đạt được ít nhất là 75% và năm 2020 đạt được tỷ lệ có 80% người dân tham gia bảo hiểm y tế. Để làm điều này, thì cần phải tăng chất lượng gói dịch vụ bảo hiểm y tế để người dân được thụ hưởng nhiều dịch vụ, khi bị bệnh bớt phải bỏ thêm tiền túi của mình để chi trả viện phí, thuốc men, dịch vụ... Chất lượng dịch vụ y tế cũng phải cải thiện nhiều hơn nữa để người dân nhiều nơi kể cả vùng sâu, xa ,hẻo lánh cũng vẫn được hưởng các dịch vụ chất lượng ý tế cao. Bên cạnh đó, ngành y tế cần đổi mới để giảm bớt sự phiền hà, bớt thủ tục phiền toái hơn và đảm bảo cho người dân có đầy đủ quyền lợi về các dịch vụ y tế mà bảo hiểm chi trả để họ không phải tự đi tìm các dịch vụ ngoài phần bảo hiểm của mình và hỗ trợ hơn nữa cho những người có hoàn cảnh khó khăn. Mặt khác, đổi mới phương thức chi trả cũng là một vấn đề được đề cập cải tiến, cách chi trả hiện nay dựa trên phí dịch vụ y tế thì nó có những hạn chế.
Thêm nữa là việc đổi mới về công tác đấu thầu thuốc để làm sao chi phí cho tiền thuốc là thấp nhất và các chi phí cho việc tiến hành các xét nghiệm thuốc không cần thiết. Mặt khác, Bộ Y tế cũng kiến nghị đề xuất với Đảng, Nhà nước và Quốc hội tăng cường hơn nữa đầu tư cho các đối tượng khó khăn để đẩy nhanh được tiến độ bảo hiểm y tế toàn dân.
Xin cảm ơn Bộ trưởng!
Thùy Giang (Vietnam+)