Nguy cơ "phá sản" dự án tái định cư Pù Pết

Sau hơn 2 năm chuyển đến nơi tái định cư mới tại thôn Pù Pết, Bắc Kạn, đến nay, 8/10 hộ gia đình đã phải bỏ về mưu sinh gần nơi ở cũ.
Sau hơn 2 năm chuyển đến nơi tái định cư mới tại thôn Pù Pết, xã Bằng Vân (Bắc Kạn), đến nay, 8/10 hộ gia đình đã phải bỏ về mưu sinh gần nơi ở cũ; chỉ còn 2 hộ đang lay lắt sống qua ngày tại nơi sỏi đá này, chưa biết rồi ngày mai sẽ đi về đâu?

Di dân lên “non”...

Dự án Cụm công trình thủy lợi Bản Chang, xã Đức Vân, huyện Ngân Sơn được Nhà nước đầu tư gần 30 tỷ đồng nhằm ngăn đập giữ nước phục vụ sản xuất, chăn nuôi cho nhân dân trong vùng. Để thực thi dự án này phải thu hồi hơn 440.000m2 đất nông nghiệp, đất ở và buộc phải di chuyển 34 hộ gia đình bị ảnh hưởng do nước dâng lên.

Do tính cấp bách của dự án, ngày 25/4/2005, Ủy ban Nhân dân tỉnh Bắc Kạn đã ban hành Quyết định số 870 về việc phê duyệt đầu tư giải phóng mặt bằng, xây dựng khu tái định cư Pù Pết với 29ha tại xã Bằng Vân.

Quyết định ghi rõ: "Xây dựng hạ tầng thiết yếu đảm bảo cho 34 hộ, 240 khẩu bị ảnh hưởng của lòng hồ Bản Chang đến khu tái định cư có cuộc sống tốt hơn nơi ở cũ". Các hạng mục ghi trong quyết định đầu tư gồm hệ thống nước sinh hoạt, công trình điện sinh hoạt, khu dân cư; san ủi các khu bãi ven sườn đồi tạo mặt bằng 180.600m2 đất ruộng canh tác; cấp nước trực tiếp từ kênh chính.

Tuy nhiên, mặc dù người dân đều kiến nghị dự án này vì xưa nay chỉ “hạ sơn” chứ mấy ai di dân lên “non” để định cư, chủ đầu tư cứ tăng tốc san gạt ngọn đồi Pù Pết để xây dựng tái định cư như đề án được duyệt và bàn giao cho dân theo kế hoạch.

Người dân “ngầm” phản đối bằng cách đưa ra các lý do để tránh lên nơi ở mới, dẫn đến khu tái định cư đã xong, nghiệm thu, bàn giao hạ tầng hoàn chỉnh nhưng chỉ có 10 hộ bị nước ngập hết nhà cửa chấp nhận lên đó để cư trú.

Còn 24 hộ do biết trước hệ quả của việc di dân lên nơi tái định cư mới đã xin được tự... di vén (chỗ nào nước hồ chưa dâng đến là tự dựng nhà, cải tạo đất làm vườn, ruộng) để mưu sinh quanh vùng hồ...

Đất cằn không thể trồng cấy được gì, người dân tại Pù Pết cứ ăn dần vào khoản tiền đền bù suốt từ năm 2007 đến cuối năm 2008. Khi tiền đền bù hết, 8/10 hộ đã di về nơi ở cũ để tìm kế sinh nhai.

Tốn nhiều tiền nhưng không hiệu quả

Khu tái định cư Pù Pết, xã Bằng Vân, huyện Ngân Sơn là một công trình tái định cư đồ sộ với các hạ tầng phụ cận, với tổng chi phí hơn 8 tỷ đồng. Nhưng cả khu chỉ có 2 căn nhà xiêu vẹo dựng bằng cột gỗ, lợp mái bằng tấm pờrôximăng, vách liếp nứa với 5 nhân khẩu cư trú gồm 3 người lớn và 2 trẻ em.

Người dân cho biết, đầu năm 2007, có 10/34 hộ trong diện di chuyển chấp nhận đến ở. Tuy nhiên mọi thứ đều thiếu thốn, từ nước sinh hoạt, nước trồng cấy và cả củi đun cũng phải đi mua, đất sản xuất thì khô cằn, sỏi đá, do đó họ lại tản cư về nơi ở cũ dựng nhà theo lối di vén. Duy có 2 hộ do “sức cùng lực kiệt” đành ở lại.

Chị Nguyễn Thị Thúy cho biết, với diện tích mỗi hộ là 300m2 đất ở, 700m2 đất sản xuất/một khẩu, gia đình đã chung sức cải tạo đất, nhưng đất ở đây cằn, nhiều sỏi đó, không thể cải tạo, nên chưa có vụ lúa, vụ ngô nào được thu hoạch, đến rau ăn hàng ngày đều phải mua chợ. Gia cảnh của chị bây giờ đang eo hẹp, tiền đền bù đã ăn hết, giờ không còn tiền chẳng biết đi về đâu.

Nhìn một cách tổng thể, dự án tái định cư Pù Pết đã tiêu tốn nhiều tiền của Nhà nước, nhưng không phát huy hiệu quả, thậm chí còn đang kề sát với sự phá sản./.

(TTXVN/Vietnam+)

Tin cùng chuyên mục