Trong bối cảnh ''cơn bão'' tài chính chưa có dấu hiệu suy giảm, trước trách nhiệm nặng nề là chèo lái con thuyền nước Mỹ trong tâm bão, Tổng thống đắc cử Barack Obama khó có thể lạc quan và đã đưa ra dự đoán khá ảm đạm về triển vọng nền kinh tế đầu tàu thế giới trong năm tới.
Ông chủ tương lai của Nhà Trắng nhận định rằng: ''Việc đưa kinh tế Mỹ thoát khỏi khó khăn có thể phải mất hàng năm, chứ không phải hàng tháng, và kinh tế Mỹ sẽ lâm vào tình trạng tồi tệ hơn trước khi phục hồi".
Nhận định này dường như càng được củng cố với đánh giá của ''Phó tướng'' Joseph Biden rằng "nền kinh tế Mỹ đang trong tình trạng nguy hiểm".
Song, giới chuyên gia lại có cái nhìn lạc quan hơn về triển vọng của nước Mỹ trong năm 2009 và xa hơn nữa. Mạng tin "U.S.News & World Report" cuối tuần trước đã đăng tải ý kiến của các nhà kinh tế và thống nhất 5 lý do có thể giúp kinh tế Mỹ nhanh chóng phục hồi.
Giá dầu giảm là lý do đầu tiên. Nếu như cách đây chỉ 5 tháng, giá dầu thô đạt mức kỷ lục 147 USD/thùng, thì hiện nay, giá đã giảm xuống dưới 40 USD/thùng do nhu cầu tiêu thụ toàn cầu giảm. Đồng thời, giá khí đốt cũng giảm đáng kể trên toàn nước Mỹ.
Theo các chuyên gia, giá năng lượng giảm sẽ hỗ trợ kinh tế Mỹ khi bước vào năm 2009 và tương đương với khoản kích thích kinh tế trị giá 350 tỷ USD.
Thứ hai, lãi suất cho vay thế chấp giảm. Cuối tháng 12/2008, lãi suất cho vay thế chấp cố định, thời hạn 30 năm, giảm xuống còn 5,19% nhờ nỗ lực mua các loại chứng khoán cho vay thế chấp của Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (FED). Bộ Tài chính Mỹ đang xem xét một kế hoạch giảm lãi suất vay thế chấp xuống 4,5% cho những người mua nhà mới và cho cả các chủ nhà hiện muốn được tái cấp vốn.
Giới chuyên gia cho rằng nếu lãi suất giảm xuống 4%, nhờ các nỗ lực của FED hay Bộ Tài chính Mỹ, tác động kinh tế sẽ rất lớn. Lãi suất trung bình của các khoản cho vay thế chấp chưa thanh toán trị giá 10 nghìn tỷ USD hiện vào khoảng 6%. Nếu mức lãi suất này giảm 2%, thì tương đương với khoản giảm thuế hàng năm trị giá 200 tỷ USD cho 45 triệu hộ gia đình đang đi vay thế chấp.
Lý do thứ ba phải kể đến là các biện pháp mạnh tay và kịp thời của FED. Các thống đốc FED tuyên bố sẽ làm mọi việc để thúc đẩy kinh tế.
Hiện nay lãi suất ngắn hạn đã giảm xuống mức gần bằng 0% và FED có kế hoạch tiếp tục mua các loại chứng khoán nợ khác nhau nhằm làm tan băng cho các thị trường tín dụng. Giới kinh tế học đánh giá các biện pháp gần đây của FED là một liều thuốc mạnh mà nền kinh tế Mỹ đang cần, giúp giảm đáng kể các chi phí vay mượn.
Khác với cuộc ''Đại suy thoái'' hồi thập niên 30 của thế kỷ trước để mặc cho nguồn cung tiền sụp đổ, trong cuộc khủng hoảng lần này, FED liên tục đổ tiền vào hệ thống tài chính.
Tiếp đó là kế hoạch kích thích kinh tế của Tổng thống đắc cử Obama. Dưới sự chỉ đạo của ông và Quốc hội do đảng Dân chủ kiểm soát, dường như Mỹ sẽ chi 750 tỷ USD đến 1.000 tỷ USD trong 2 năm tới để thúc đẩy kinh tế.
Theo các nhà kinh tế, phần lớn số tiền này sẽ không chỉ được chi cho các dự án cơ sở hạ tầng, mà còn hỗ trợ chính quyền các bang và các địa phương, cũng như giảm thuế cho tầng lớp trung lưu. Kế hoạch này sẽ tạo khoảng 3 triệu việc làm mới trong thời gian ngắn.
Lý do cuối cùng chính là những nền tảng sâu xa của nước Mỹ. Diễn đàn Kinh tế Thế giới liên tiếp 2 năm liền đánh giá Mỹ là nền kinh tế có sức cạnh tranh nhất thế giới với những thế mạnh như đổi mới, các thị trường lao động linh hoạt và chất lượng giáo dục cao hơn.
Như vậy, về cơ bản, kinh tế Mỹ hiện nay tốt hơn nhiều so với thập kỷ 70 của thế kỷ trước nhờ năng suất lao động cao hơn, hệ thống quy tắc và thuế tốt hơn. Mặc dù rốt cuộc kinh tế Mỹ cũng không thoát khỏi vòng xoáy của cơn sốc dầu lửa và cuộc khủng hoảng tín dụng trong năm 2008, nhưng nó đã đứng vững lâu hơn nhờ sức mạnh sâu xa.
Từ những phân tích trên, giới chuyên gia kinh tế nhận định kinh tế Mỹ sẽ phục hồi nhanh chóng trong năm 2009./.
(TTXVN/Vietnam+)